Welke juridische verantwoordelijkheden hebben beveiligers?

Beveiligers spelen een cruciale rol bij het handhaven van de veiligheid in bedrijven, winkels, evenementen en openbare ruimten. Maar hun taken gaan verder dan alleen toezicht houden. Ze hebben ook juridische verantwoordelijkheden en moeten zich houden aan specifieke wet- en regelgeving. Dit is belangrijk om misverstanden en juridische problemen te voorkomen. In dit artikel bespreken we uitgebreid de belangrijkste wetten en regels waaraan beveiligers zich moeten houden, hun bevoegdheden en hun aansprakelijkheid.

De Wet Particuliere Beveiligingsorganisaties en Recherchebureaus (WPBR)

Beveiligers in Nederland werken onder de Wet Particuliere Beveiligingsorganisaties en Recherchebureaus (WPBR). Deze wet regelt de eisen voor particuliere beveiligingsbedrijven en recherchebureaus en zorgt ervoor dat de kwaliteit en betrouwbaarheid van beveiligers gewaarborgd blijven. Zonder naleving van deze wet mogen beveiligingsbedrijven en hun medewerkers geen werkzaamheden uitvoeren.

De WPBR stelt onder andere de volgende eisen:

• Vergunningen: Alle particuliere beveiligingsbedrijven moeten een vergunning aanvragen bij de Korpschef van de politie. Zonder deze vergunning mogen zij geen beveiligingsdiensten aanbieden. Dit helpt bij het voorkomen van ongereguleerde beveiliging, wat kan leiden tot misbruik of onvoldoende professionele dienstverlening.
• Opleiding en screening: Iedereen die als beveiliger wil werken, moet een erkende opleiding volgen en een betrouwbaarheidsonderzoek ondergaan. Dit onderzoek controleert of de persoon geen strafblad heeft of andere risico’s vormt voor de veiligheid. Dit garandeert dat alleen integere en goed opgeleide mensen dit beroep mogen uitoefenen.
• Identificatieplicht: Tijdens hun werk moeten beveiligers altijd een door hun werkgever verstrekt legitimatiebewijs bij zich dragen. Dit maakt het voor burgers en autoriteiten gemakkelijk om te controleren of iemand daadwerkelijk bevoegd is om beveiligingswerkzaamheden uit te voeren.

De WPBR is ontworpen om de sector professioneel en transparant te houden. Het overtreden van deze wet kan leiden tot zware sancties, zoals intrekking van de vergunning of juridische vervolging.

Bevoegdheden van beveiligers

Beveiligers hebben een belangrijke rol in het beschermen van mensen en eigendommen, maar ze hebben niet dezelfde bevoegdheden als de politie. Hun rechten en plichten zijn strikt afgebakend om misbruik te voorkomen. Toch hebben ze onder bepaalde omstandigheden de mogelijkheid om in te grijpen, mits dit binnen de wettelijke kaders gebeurt.

Enkele belangrijke bevoegdheden van beveiligers zijn:

• Aanhouden op heterdaad: Beveiligers mogen, net als iedere andere burger, iemand aanhouden als ze deze op heterdaad betrappen bij het plegen van een strafbaar feit. Dit is geregeld in artikel 53 en 54 van het Wetboek van Strafvordering. Na de aanhouding moet de verdachte zo snel mogelijk worden overgedragen aan de politie. Dit betekent dat een beveiliger geen eigen onderzoek mag doen of iemand vast mag houden langer dan noodzakelijk.
• Fouilleren: Een beveiliger mag niet zomaar iemand fouilleren. Dit is alleen toegestaan als er een wettelijke basis voor is, bijvoorbeeld bij evenementenbeveiliging waar bezoekers preventief gefouilleerd kunnen worden op wapens of verboden middelen. Dit mag alleen gebeuren als het vooraf is aangegeven en met inachtneming van privacyregels.
• Toegang weigeren: Beveiligers mogen personen de toegang tot privéterreinen, zoals winkelcentra, kantoren of evenementenlocaties, weigeren. Dit kan bijvoorbeeld op basis van huisregels of veiligheidsrisico’s. Het is echter belangrijk dat deze regels duidelijk gecommuniceerd worden, bijvoorbeeld via borden bij de ingang.
• Gebruik van geweld: Beveiligers mogen in principe geen geweld gebruiken, tenzij zij handelen uit noodweer, zoals omschreven in artikel 41 van het Wetboek van Strafrecht. Dit betekent dat ze alleen geweld mogen toepassen als zij zichzelf of anderen direct moeten verdedigen tegen een aanval. Overmatig of onrechtmatig geweld kan leiden tot strafrechtelijke vervolging.

Hoewel beveiligers bepaalde bevoegdheden hebben, moeten ze altijd handelen binnen de grenzen van de wet. Wanneer ze hun bevoegdheden overschrijden, kunnen ze juridisch aansprakelijk worden gesteld.

Aansprakelijkheid en ethiek

Naast hun wettelijke bevoegdheden dragen beveiligers ook persoonlijke en juridische verantwoordelijkheid voor hun handelingen. Dit betekent dat ze zich niet alleen aan de wet moeten houden, maar ook ethisch verantwoord moeten handelen. Overtredingen kunnen leiden tot zowel strafrechtelijke als civielrechtelijke gevolgen.

• Strafrechtelijke aansprakelijkheid: Als een beveiliger buiten zijn bevoegdheden treedt en hierdoor schade of letsel veroorzaakt, kan hij of zij strafrechtelijk worden vervolgd. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren als een beveiliger onrechtmatig geweld gebruikt of iemand zonder geldige reden opsluit. In zulke gevallen kan de beveiligingsmedewerker een boete, taakstraf of zelfs een gevangenisstraf krijgen.
• Civielrechtelijke aansprakelijkheid: Naast strafrechtelijke gevolgen kan een beveiliger ook civielrechtelijk aansprakelijk worden gesteld. Dit betekent dat een slachtoffer een rechtszaak kan aanspannen om schadevergoeding te eisen. Bijvoorbeeld als een beveiliger iemand onterecht tegenhoudt en diegene hierdoor schade lijdt, kan het slachtoffer financiële compensatie eisen van de beveiliger of diens werkgever.
• Geheimhouding: Beveiligers hebben regelmatig toegang tot vertrouwelijke informatie, zoals camerabeelden of persoonsgegevens van bezoekers. Ze mogen deze informatie niet zonder toestemming delen. Dit valt onder de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). Het schenden van deze geheimhoudingsplicht kan leiden tot hoge boetes en reputatieschade.

Omdat beveiligers vaak in situaties werken waarin ze snel moeten handelen, is het essentieel dat ze goed getraind zijn in juridische en ethische aspecten van hun werk. Een fout kan grote gevolgen hebben, zowel voor henzelf als voor hun werkgever.

Arbeidswetgeving en CAO

Beveiligers werken vaak in onregelmatige diensten en risicovolle omstandigheden. Daarom zijn er speciale arbeidswetten en cao-afspraken die hun werkomstandigheden beschermen. Dit helpt om misstanden, zoals te lange werktijden of onderbetaling, te voorkomen.

Belangrijke regelgeving op dit gebied omvat:

• Arbeidstijdenwet: Deze wet regelt de maximale werktijden en minimale rusttijden van beveiligers. Er zijn strikte regels over hoeveel uur per dag en per week een beveiliger mag werken, om uitputting en fouten door vermoeidheid te voorkomen.
• CAO voor Beveiliging: In de cao staan afspraken over lonen, toeslagen voor nachtdiensten en andere arbeidsvoorwaarden. Dit zorgt ervoor dat beveiligers eerlijk worden beloond en niet worden uitgebuit door werkgevers.
• Bescherming tegen onveilige werkomstandigheden: Werkgevers zijn verplicht om beveiligers te voorzien van de juiste veiligheidsmaatregelen, zoals beschermende kleding, trainingen en protocollen voor gevaarlijke situaties.

Beveiligers moeten goed op de hoogte zijn van hun arbeidsrechten, zodat ze weten wanneer ze misstanden kunnen melden en welke bescherming ze hierbij genieten.

Tot slot

Beveiligers spelen een essentiële rol in de veiligheid van bedrijven, evenementen en openbare ruimten. Toch hebben ze geen onbeperkte bevoegdheden en moeten ze zich aan strikte regels houden. Ze mogen personen aanhouden op heterdaad, fouilleren onder specifieke voorwaarden en toegang weigeren, maar mogen geen geweld gebruiken tenzij er sprake is van noodweer. Daarnaast dragen ze juridische en ethische verantwoordelijkheid voor hun handelingen. Overtredingen kunnen leiden tot strafrechtelijke of civielrechtelijke gevolgen.

Het is daarom van groot belang dat beveiligers goed op de hoogte zijn van hun rechten en plichten. Door binnen de wet en ethische richtlijnen te opereren, kunnen zij hun werk effectief en professioneel uitvoeren.